Od pierwszego kursu 11 grudnia 1927 roku trasa EKD na terenie Warszawy prowadziła przez naszą dzielnicę: Nowogrodzką, Tarczyńską, Niemcewicza oraz Szczęśliwicką aż do granicy miasta – i dalej do Grodziska Mazowieckiego. W 1951 roku nazwę EKD zmieniono na obecną WKD (Warszawska Kolej Dojazdowa). Od 8 grudnia 1963 roku zaś kolejka przestała kursować po ochockich ulicach, przeniesiona do wykopu linii średnicowej i na rozległe tereny kolejowe Odolanów.
Jak wyglądała podróż EKD przez centrum Ochoty? Opowiada o tym „Przewodnik po kolei elektrycznej Warszawa-Grodzisk”, wydany w 1929 roku. Ciekawe są wzmianki o licznych torach kolejowych, przecinających wtedy Ochotę, i o dopiero wznoszonych gmachach i obiektach, takich jak siedziba MPWiK Warszawa oraz nigdy nie powstały stadion na forcie Szczęśliwice.
Czytając poniżej cytowane fragmenty z opisami naszej dzielnicy, należy jednak uzbroić się w cierpliwość. Szukanie sensacji i chwilami lekceważący ton wynikały bowiem nie tylko z ówczesnego opłakanego stanu dużej części Ochoty. Wydawnictwo, podobnie jak sama kolejka, było w istocie… przedsięwzięciem deweloperskim!
Inicjatorom powstania EKD chodziło o dobre skomunikowanie z centrum stolicy obszarów podwarszawskich, gdzie parcelując swoje dobra i sprzedając działki pod budowę domów, zakładali miasta-ogrody na nowych osiedlach we Włochach, Pruszkowie, Podkowie Leśnej, Komorowie, Grodzisku. Autorzy przewodnika chcieli więc zachęcić czytelników do wyprowadzki poza stolicę i zbudowania własnego domku z ogródkiem na dalekich peryferiach. Publikacja pełna jest zresztą reklam firm budowlanych, projektantów ogrodów i handlarzy nieruchomości. Tak zaczynał się urban sprawl na południowy zachód od Warszawy, którego skutki Ochota odczuwa do dziś.
„Po skrzyżowaniu z ul. Chałubińskiego: z lewej strony – gmachy Szpitala Dzieciątka Jezus […]. Stanowią one jakby osobne miasto z własnym kościołem i obliczone są na 1000 chorych […]
Na rogu ul. Nowogrodzkiej i Starynkiewicza, znajdujący się budowie gmach Administracji Wodociągów i Kanalizacji, głośny wskutek zawalenia się frontowej ściany na wiosnę 1926 roku […]
Pociąg skręca na lewo w ul. Tarczyńską, przecina w końcu jej tory kolejki wąskotorowej grójeckiej i zawróciwszy na prawo w ul. Niemcewicza, zatrzymuje się przed skrzyżowaniem z ul. Grójecką.
Na lewo przy ul. Grójeckiej rzuca się w oczy duży gmach Centrali Akademickich Bratnich Pomocy, przylegający do powstałej już po wojnie nowoczesnej dzielnicy mieszkalnej tzw. Kolonii Lubeckiego.
Prawie naprzeciwko tego gmachu – znajdujący się w budowie kościół św. Jakuba, według nagrodzonego na konkursie projektu arch. Oskara Sosnowskiego.
Przeciąwszy ul. Grójecką, pociąg wjeżdża w dzielnicę Ochota, jedne z najbiedniejszych i najbrzydszych przedmieść Warszawy, przecina tory bocznicy PKP do lotniska w Mokotowie i zatrzymuje się na końcu ul. Niemcewicza tuż obok torów Kolei Państwowych (na prawo).
Pociąg skręca na lewo w wąziutką ul. Szczęśliwicką, która robi wrażenie ulicy w podrzędnym miasteczku. […]
Przystanek na rogu ul. Częstochowskiej.
Przy końcu ul. Szczęśliwickiej pociąg skręca na prawo na zbocze ul. Fortowej i od przystanku «Granica Miasta» wchodzi na własne torowisko i biegnie z wciąż wzrastającą szybkością.
Na lewo od przystanku «Granica Miasta» – znajdująca się w budowie wozownia tramwajów miejskich [przy Opaczewskiej], w głębi duży gmach miejskich szkół początkowych [obecnie 21 LO im. Hugona Kołłątaja].
Na km. 4,9 przystanek Stadion.
Na prawo resztki fortu Szczęśliwickiego – w miejscu tem są wykonywane roboty przy budowie wielkiego reprezentacyjnego stadionu sportowego, zakrojonego na dużą skalę.
”Cały przewodnik po EKD: https://polona.pl/…/przewodnik-po-kolei-elektrycznej…
Więcej o historii EKD/WKD: www.wkd.com.pl/o-wkd/historia-ekd-wkd.html
